De Britten snappen het: Maak speeltuinen riskanter!

Dit artikel werd geschreven door Ellen Barry en verscheen in het Engels op The New York Times. Het Nieuwe Gymmen vertaalde het stuk.

Een jongen die op het punt staat om een stapel bakstenen de lucht in te ‘springen’ op de risicovriendelijke speeltuin van de Richmond Avenue basisschool. Foto: Tom Jamieson voor The New York Times.

Na tientallen jaren van een collectief inspannen om risico’s te verminderen, zijn opvoeders in Engeland nu voorzichtig bezig met het tegenovergestelde: het creëren van risico’s!

Vier jaar geleden keken de leraren op de Richmond Avenue Primary and Nursery School kritisch rond in en om hun schoolgebouw en begonnen ze, zoals één van hen het stelde, ‘risico’s te nemen’.

De plastic speelhuisjes gingen naar buiten en er kwamen spannende spullen bij: stapels hout, kisten en losse stenen. Het schoolplein kreeg een modderpoel, een schommel van banden, boomstronken en werkbanken met hamers en zagen.

“We dachten, hoe kunnen we het risico-element in onze dagelijkse omgeving brengen?” zei Leah Morris, die de eerste jaren van dit programma op de Engelse school begeleidt. “We zeiden: oké, we hebben een zandbak, wat kunnen we doen om die riskanter te maken?”

“En nu,” zegt Morris trots, “hebben we vuurplaatsen, gebruiken we messen, zagen en verschillende gereedschappen”, die allemaal worden gebruikt onder toezicht van volwassenen. En binnen zijn er scharen in overvloed, net als andere scherpe voorwerpen (“ze snijden zich maar één keertje”, aldus Morris)

Lees verder na de foto

Zand wordt de laatste decennia spaarzamer gebruikt in openbare speeltuinen vanwege het gevaar van verborgen glas of dierlijke uitwerpselen. Foto: Andrew Testa voor The New York

Experts zeggen steeds vaker dat beperkte risico’s essentieel zijn voor de ontwikkeling van de jeugd. Ze zijn nuttig om veerkracht, durf en vastberadenheid te creëren.

Aan de buitenkant van de Princess Diana Playground in Kensington Gardens in Londen (waar jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers komen), informeert een bord aan de ouders dat risico’s ‘opzettelijk zijn verstrekt, zodat uw kind een risico-inschatting kan ontwikkelen in een gecontroleerde spelomgeving in plaats van vergelijkbare risico’s te nemen in een ongecontroleerde en ongereguleerde wijdere wereld.’

Deze kijk op risico brengt je terug naar een vroeger Groot-Brittannië (en lees hier net zo makkelijk: Nederland), waarin kinderen harder en zelfredzamer waren. En zowel de rechtse tabloids, die het zien als een correctie van de vertroeteling, als de linkse progressieven, die zich voelen aangetrokken tot een vrijere en meer natuurlijke jeugd, kunnen zich vinden in deze opvattingen. Deze kijk wordt ook ondersteund door een groeiende lijst van Britse overheidsfunctionarissen, waaronder Amanda Spielman, hoofdinspecteur van een machtige instantie die Britse scholen inspecteert.

Lees verder na de foto

Organische materialen, in dit geval klimtorens van knoestige takken die aaneengeregen zijn met wilgenstokjes, worden niet geleverd met door de fabriek gecertificeerde veiligheidsgaranties. Foto: Andrew Testa voor The New York Times.

Groot-Brittannië is één van een aantal landen waar opvoeders en toezichthouders zeggen dat de beschermende cultuur te ver is doorgeschoten, waardoor de ‘gezonde’ risico’s zijn verdwenen.

Zo introduceerde Australië afgelopen herfst nieuwe normen voor speeltoestellen, waarbij operators werd opgedragen rekening te houden met de voordelen, niet alleen met de risico’s van activiteiten die tot verwondingen zouden kunnen leiden. Steden en schooldistricten in Canada en Zweden volgen dit voorbeeld.

De verschuiving naar het zien van voordelen in het risico, signaleert het einde van een decennia durende drift naar het overbeschermen van kinderen.

Vanaf het einde van de jaren zeventig kregen ouders in Engeland te maken met waarschuwingen over verborgen gevaren op speelterreinen en roofdieren die in voorsteden op de loer lagen. Met als gevolgd dat gedrag veranderde: in Engeland zakte het percentage scholieren dat zonder begeleiding naar school ging van ongeveer 85 procent van de 9-jarigen in 1971 tot ongeveer 25 procent in 1990, ontdekte een team van Britse onderzoekers.

Lees verder na de foto

Groot-Brittannië is één van de landen waar opvoeders zeggen dat veiligheidsmaatregelen te ver zijn gegaan. Foto: Andrew Testa voor The New York Times

Ook speelruimtes veranderden: houten schommels en stalen draaimolens verdwenen, terwijl schokabsorberende rubberen oppervlakken zich verspreidden over de zogenaamde ‘val-zones’, wat bovendien de kosten van nieuwe speeltuinen opdreef. Er verscheen een markt voor lab-geteste, veiligheidsgecertificeerde glasvezelblokken. Het resultaat was een geleidelijk verdwijnen van het ‘spel’, zei Meghan Talarowski, een Amerikaanse landschapsontwerper die Britse en Amerikaanse speeltuinen heeft vergeleken.

“Het is een rubberen vloer, een klein bouwwerkje omringd door een hek. Het is net een kleine speelgevangenis,” zei ze over speeltuinen in de Verenigde Staten. “Als een volwassene zit je daar op je telefoon te wachten tot ze klaar zijn.”

Talarowski, die getroffen werd door de hoeveelheid avontuurlijke speelplaatsen die ze aantrof toen ze in 2015 naar Londen verhuisde, stortte zich in het verzamelen van gegevens. Ze gebruikte video om het gedrag van 18.000 bezoekers op speelplaatsen in Londen te volgen en vervolgens te vergelijken met vergelijkbare gegevens over bezoekers aan Amerikaanse parken.

De bevindingen suggereerden dat spannende apparatuur een uitgesproken effect had: de Britse speeltuinen hadden in totaal 55 procent meer bezoekers en kinderen en tieners waren 16 tot 18 procent actiever. De kenmerken die de aandacht van de bezoekers het langst vasthielden – zand, gras, hoge schommels en klimstructuren – waren elementen die Amerikaanse parkmanagers spaarzaam gebruiken, vanwege de hoge onderhoudskosten en het risico op vallen, zei Talarowski.

In Groot-Brittannië is risico inmiddels iets geworden om (voorzichtig) over op te scheppen.

“Het gaat om het verkennen van gecontroleerd risico, risico dat we zorgvuldig hebben ontworpen,” zei Chris Moran, manager van het Queen Elizabeth Olympic Park, toen hij gasten leidde door speelplaats Tumbling Bay, gebouwd in 2014 voor een bedrag van meer dan $ 1,5 miljoen. “We hebben hier gaspeldoornstruiken, die behoorlijk stekelig zijn,” zei hij. “Een kind zal het aanraken en leren dat het een stekelige struik is.”

Lees verder na de foto

Om risiconiveaus te verhogen, werd deze speelplaats in Shoeburyness, Groot-Brittannië, uitgerust met stapels hout, kisten, losse stenen een modderpoel, een schommel van banden, boomstronken en werkbanken met hamers en zagen. Foto: Andrew Testa voor The New York Times

Bij sommige aspecten van Tumbling Bay, met zijn hoge boomhutten en wiebelige bruggen, zou een Amerikaanse parkmanager (of: een Nederlandse?) verbleken. De 20-meter hoge klimtorens, met natuurlijke, knoestige takken samengesmeed met wilgenstokjes, werden met de hand gemaakt, niet in een fabriek (die de wettelijke aansprakelijkheid zou delen in geval van een ongeluk). Golvende prairiegrassen staan hoger dan de kop van een volwassene (die zichtlijnen zou kunnen blokkeren.) Er zijn uitgestrekte zandvlakken (met mogelijk uitwerpselen van dieren of scherpe voorwerpen) en keien (geen fabrikant, geen gedeelde wettelijke aansprakelijkheid.)

Het park vereist een intensief veiligheidsinspectieregime – de helft van het park is sinds november bijvoorbeeld afgesloten, zodat rotte takken kunnen worden vervangen – maar tot nu toe zijn eventuele verwondingen gering geweest, zei de heer Moran.

De steun voor het vrijer en risicovoller spelen in Engeland is zo groot geworden dat zelfs vooraanstaande veiligheidsadvocaten het idee inmiddels onderschrijven. Maar toch blijft echte verandering nog maar beperkt.

Tim Gill, wiens boek ‘No Fear: Growing Up in een Risk Averse Society’ een handboek voor de beweging werd, schrijft dit toe aan bureaucratische traagheid en bezuinigingsmaatregelen.

En de samenleving deinst elke keer terug wanneer een kind ernstig gewond raakt in een speeltuin. Sterfgevallen door speelplaatsen zijn uiterst zeldzaam – ze komen eens in de drie of vier jaar in Groot-Brittannië voor – maar ze boren de grootste angst van de ouders aan en worden versterkt door de media.

En soms moet er dan een speeltuin gesloten worden. Zulke herevaluaties komen regelmatig voor na speeltuintragedies, zelfs als ze statistisch gezien nauwelijks betekenis hebben, zo zei David Yearley van de Royal Society for Prevention of Accidents. “Voor de samenleving is het lastig om te zeggen: ‘We moeten het accepteren dat er een kans van 1 op 60 miljoen is dat er een kind in een speeltuin overlijdt’”.

Lees verder na de foto

“We hebben gaspeldoornstruiken, die behoorlijk stekelig zijn”, zei de manager van de speelplaats Tumbling Bay in Londen. “Een kind zal het aanraken en leren dat het een stekelige struik is.” Foto: Andrew Testa voor The New York Times

Vraag het echter aan de leraren aan de Richmond Avenue Primary School, en zij zullen je vertellen dat het blootstellen van kinderen aan beperkte risico’s nu, terwijl ze jong zijn, hen zal helpen te overleven.

‘Je moet naar buiten gaan en je positie in de wereld vinden,’ zei mevrouw Hughes. “Als je kinderen die creatieve vaardigheden, dat risico, niet aanbiedt, dan gebeurt het niet. Als een kind het risico niet al loopt als het vier is, zal het dat als volwassene ook niet doen.”

Op onze website ‘Het Nieuwe Gymmen’ vind je verschillende concepten en producten die beweegruimtes op een innovatieve manier willen inrichten. Veel van deze concepten gaan uit van de overtuiging dat het voor kinderen allemaal best een beetje riskant mag zijn. Wij willen kinderen graag uitdagen om te bewegen, en ze zeker niet tegenhouden!

Laat ons weten weten wat jij van dit onderwerp vindt! Plaats een reactie.