“Tieners bewegen niet genoeg voor een goede gezondheid,” lazen wij afgelopen week in het AD. Vmbo-leerlingen krijgen te weinig gymlessen, dat vinden gymleraren en sportonderzoekers zorgelijk. En dat is ook zorgelijk. Kinderen horen wekelijks 2,5 uur gymles te krijgen, maar veel middelbare scholen halen dat niet. En dat terwijl 2,5 uur bewegen per week eigenlijk nog veel te weinig is. Naast die gymlessen zouden jongeren namelijk dagelijks nog twee keer een halfuur moeten bewegen. Een groot, maatschappelijk probleem dus.
Stilzitten
En waar zit hem dat probleem in? Dat stilzitten deel is geworden van onze cultuur. In hetzelfde artikel van AD wordt Michael van Praag (voorzitter van de Nederlandse Sportraad) aangehaald, die het als volgt verwoordt: “De schoolomgeving draagt helaas over het algemeen bij aan inactiviteit bij de leerlingen. Sport en bewegen zitten niet in het DNA van Nederlandse scholen.” Hij wijst naar de groepen 1 en 2. “Wat is het eerste dat onze kleuters leren? Stil zijn en zitten.” Ook op middelbare scholen zitten jongeren het grootste deel van de tijd. Uit het onderzoek van het Mulier Instituut blijkt dat de gymlessen iets zijn afgenomen. Naast de gym zijn er maar weinig scholen die extra sportieve activiteiten met de leerlingen doen.
Geen motivatie voor gym
Ruim 350 ondervraagde teamleiders lichamelijke opvoeding zien dat leerlingen weinig motivatie kunnen opbrengen voor de gymles. In het AD-artikel geeft directeur van de KVLO Cees Klaassen aan, dat hij niet weet hoe dat komt.
Wel, meneer Klaassen, ons lijkt het zo klaar als een klontje.
Vooral niet bewegen
We leren de jongste schoolgangers niet alleen aan om stil te zitten, we leren ze ook actief af om te bewegen. Want kinderen mogen niet rennen in de gang, niet wippen op hun stoel, niet klimmen in de boom op het schoolplein en niet stoeien met hun klasgenoten. Bewegen zit in de natuur van jonge kinderen, maar stilzitten wordt aangemoedigd en bewegen wordt afgestraft. Wij vinden het dus niet zo gek dat kinderen op latere leeftijd vaak niet meer uit zichzelf (willen) bewegen.
De oplossing(en)?
Nog veel belangrijker is natuurlijk: hoe lossen we dit probleem op? Daar heeft Klaassen wel een idee voor: “Docenten moeten natuurlijk activiteiten zoeken die aansluiten bij de leerlingen. Ik zie genoeg leraren die nieuwe dingen uitproberen en dat met collega’s delen.” Volgens de onderzoekers is er veel te winnen door scholieren te laten fitnessen of bootcampen, omdat ze daar wél interesse in hebben. Maar waarom wordt de gymzaal dan niet zo ingericht dat dit kan?
Wanneer het om de oplossing van het beweegprobleem in Nederland gaat, zien wij altijd twee dingen voorbijkomen:
- Er moeten meer gymlessen worden gegeven op school
- Gymlessen moeten meer/beter aansluiten bij de leerlingen.
Wij zijn zeker voorstander van beide ‘oplossingen’, maar er gaan in onze ogen een paar dingen mis. Laten we deze twee oplossingen eens van dichterbij bekijken.
Meer gymlessen op school
Natuurlijk zou het beter zijn als er meer ‘gymuren’ zouden worden aangeboden op school, maar ook dan blijft bewegen iets voor naast het stilzitten. De essentie van het probleem pak je er dus niet mee aan en veel kinderen (zelfs degenen die bewegen leuk vinden) zullen de gymlessen als vervelend blijven zien, zeker als die nog altijd niet aansluiten op hun belevingswereld. Het probleem begint namelijk eerder. Het zijn oplossingen die alleen werken bij kinderen die bewegen uit zichzelf al leuk vinden.
Gelukkig vinden de meeste kinderen bewegen uit zichzelf al ontzettend leuk. Tenminste, dat denken en geloven wij. Maar omdat een kind al van jongs af aan wordt geleerd om stil te zitten en vooral niet te veel te bewegen (want dat is gevaarlijk!), raakt het zijn plezier in bewegen langzamerhand kwijt.
Hoe dan wel?
Veel beter is het dus om bewegen weer onderdeel te maken van de normale gang van zaken. Laat kinderen rennen naar de volgende les door een atletiekbaan in de gang aan te leggen bijvoorbeeld (zoals hier: link 1, link 2, link 3)! Of richt je school zo in dat leerlingen via een boom (afbeelding 1) of klimbaan (afbeelding 2) naar de volgende verdieping kunnen klimmen. Breng de risico’s op het schoolplein juist weer terug door klimtorens met knoestige takken te (laten) bouwen (afbeelding 3). Laat kinderen staan tijdens de wiskundeles, of laat ze zitten op een stoel met fietstrappers, een skippybal of een hometrainer (kijk eens hier of hier). Op die manier breng je bewegen weer terug in de natuur van het kind, en zal het op latere leeftijd die extra gymuren vanzelf weer meer gaan waarderen.
Artikel gaat verder na de afbeeldingen
Beter aansluiten bij de leerling
En daarom tweede oplossing? Gymlessen moeten meer/beter aansluiten bij de leerlingen. Daar is geen speld tussen te krijgen. Maar de vraag is natuurlijk: hoe sluit je aan bij de huidige leerlingen? Vaak (vrijwel altijd) zien we dan als antwoord: digitalisering in de gymles. Zodra iets ‘interactief’ of ‘gegamificeerd’ is, dan vinden kinderen het leuk en zullen ze meer gaan bewegen. Maar is dat zo? Wij kennen genoeg hele gave, innovatieve concepten die inderdaad gebruik maken van interactieve projectie, gamification, theatertechniek, augmented reality en andere technische snufjes om bewegen moderner en leuker te maken voor kinderen. Absoluut een grote aanwinst voor het bewegingsaanbod in Nederland en daarom ook allemaal te vinden op onze website onder ‘Innovaties’. Maar door het projecteren van een jungle op de muur van de gymzaal wordt de bok of springkast waar overheen gesprongen moet worden niet per se leuker.
Weg ermee
Daarom zeggen wij: weg met die bok! Als je een jungle wilt nabootsen om beter aan te sluiten bij de belevingswereld van een kind, zet dan ook een boomstam in de gymzaal. En als leerlingen willen fitnessen of bootcampen, zoals Klaassen van de KVLO zegt, zorg er dan voor dat er fitnessapparaten of calisthenics-toestellen in de gymzaal staan. Zet een ‘grind’ of halfpipe in de gymzaal zodat kinderen kunnen skateboarden en skeeleren (afbeelding 4). Freerunnen is al jarenlang populair, dus koop speciale freerun-elementen (afbeelding 5, 6 en 7). Veel aansprekender en bovendien goedkoper dan een springkast of bok. Want ze zijn speciaal gemaakt voor freerunning, en hebben dus geen lederen bekleding van duizenden euro’s. Slacklines (afbeelding 8) worden vaak gebruikt in parken buiten, waarom niet in de gymzaal binnen? En laat kinderen dansen op hun favoriete hiphop door een goede muziek- en lichtinstallatie aan te schaffen.
Artikel gaat verder na de afbeeldingen
Kom met ons in contact!
Het Nieuwe Gymmen denkt graag anders na over de inrichting van beweegruimtes en we zouden het liefst willen dat de inrichting van gymzalen radicaal gaat veranderen. Maar wij kunnen dat niet alleen.
Wij raden iedereen daarom aan om eens na te denken over hoe je een gymzaal/gymles inricht om die beter te laten aansluiten bij de huidige jeugd.
Hebben jullie nog meer ideeën? Laat ze ons weten! We komen heel graag met je in contact.
Vragen over één van de voorbeelden die je gezien hebt? Stuur ons een mailtje naar info@hetnieuwegymmen.nl.
Comments 9
Iets in de trant van een indoor survivalbaan met meerdere uitdagende hindernissen en langere klim en klauter parcour /kleine crossfit trainingen (tegenwoordig is crossfit zeer in bij jongeren) en voor elk doelgroep wel een geschikte training denkbaar met weinig attributen nodig…. Zeer motiverend
Ja, gaaf! Zoiets als Jungle Chase bijvoorbeeld!
https://www.janssen-fritsen.nl/evenement-detail-sportainment/~/events/jungle-chase-best/
https://hetnieuwegymmen.nl/product/jungle-chase/
Maar daar zijn nog veel meer mooie voorbeelden van inderdaad!
Ik heb 12 jaar gym gegeven en heel veel leerlingen hebben het over die leuke lessen van mij. Kom ze geregeld tegen. Variatie, uitdaging en enthousiastme waren mijn tops. Tevens vertrouwen geven aan de kinderen die van zichzelf niet zo makkelijk bewegen is een must. Roeien met de riemen die je hebt, gebruik je fantasie.
Natuurlijk is de gymdocent ontzettend belangrijk. Een goede gymdocent kan met ‘slecht’ materiaal alsnog een goede les maken. Maar niet iedere docent is zo inventief en goed voorbereid. Bovendien gaat het ons niet alleen om de gymlessen. Er wordt volgens ons überhaupt niet genoeg nagedacht over de inrichting van een sporthal, gymzaal of andere beweegruimte, maar er wordt te snel uitgegaan van de ‘standaard’ inrichting.
Leuk maar niet altijd realistisch. Vaak hebben we te maken met een gymzaal die van de gemeente is en dus ook verhuurd wordt aan verenigingen. De turners hebben de turntoestellen nodig en de spelsporters een lege zaal. Ik sluit me dus aan bij Esther variatie, uitdaging, autonomie en beginnen met vertrouwen. Als een leerling tegen mij zegt dat iets gelukt is omdat ik haar vertrouwen gaf en zij daardoor vertrouwen kreeg is mijn dag goed.
Wij richten ons ook niet specifiek op betere ‘gymlessen’ of ‘gymdocenten’. Het gaat ons om betere ‘gymzalen’ en sporthallen. En ja, daarin sporten ook sportverenigingen. We zouden zelfs graag willen dat de gymzalen nog veel meer en door veel meer verschillende gebruikers gebruikt zouden worden! Maar dan moet er volgens ons wel iets veranderen aan de inrichting. Maken we de berging twee keer zo groot en dan kunnen de turntoestellen prima naast verplaatsbare (!!) klimtoestellen, freerun-blokken, calisthenics-toestellen etc. staan, zodat de spelsporters ook een lege zaal hebben. Wat ons betreft zeker realistisch!
Goede commentaren waaruit blijkt dat je juist elkaar nodig hebt! Een betekenisvolle context en iemand zoals Esther die een geweldige motivator en docent is. De een kan de ander alleen maar versterken. Werk als sportsector vanuit een visie en plan waar de school achter staat dan zie ik mooie dingen gebeuren. Heerlijk als bewegen weer vanzelfsprekend wordt.
Mooi initiatief dit!
Ik hoor en zie graag meer succesvolle invullingen.
Bij ons op het Openbaar Lyceum Zeist hebben we een volledig mountainbike parcours liggen en er komt nog een hindernis/ fit-track. In onze bomen zitten monkeyclimb grepen! Een goed begin zal ik maar zeggen.
Sportieve groet,
Henk van Vliet
Beste Henk!
Wat een top ideeën !!!
Daar zou je nooit weg willen gaan 😉
Ik zat zelf nog na te denken over een verplaatsbare foampit of opblaasbare airbag voor in sporthallen.
Dan kan je namelijk ieder op hun eigen niveau over grenzen laten gaan. En dat met verschillende sporten en onderdelen.
Mooi artikel waarin ik bevestiging lees van wat ik al jaren roep. Sedentair gedrag is ingebakken in onze samenleving. Hoe jammer. Met op langere termijn alle negatieve gevolgen van dien. Het hoort ook wel bij deze tijdgeest; Digitalisering en social media. Van een “robotgrasmaaier”ga je niet bewegen.
Voor mij de grote uitdaging om al die passief gemaakte leerlingen weer te enthousiasmeren om te bewegen. Thuis en op school. Daar dragen de voorbeelden uit dit artikel zeker aan bij. Tip voor de lezers: Digitale Dementie door Manfred Spitzer. euro 12,50 en een eyeopener voor elke ouder, docent adolescent.